Wet Huis voor klokkenluiders
Op 1 juli 2016 is de Wet Huis voor klokkenluiders in werking getreden. De wet introduceert rechtsbescherming voor klokkenluiders en voorziet in de oprichting van een nieuwe instantie: het Huis voor klokkenluiders. Het Huis adviseert over en doet onderzoek naar maatschappelijke misstanden en adviseert de melders. Daarnaast voorziet de wet in een Fonds voor klokkenluiders, dat melders zo nodig financieel ondersteunt. Het Huis wordt onderdeel van de Nationale ombudsman, maar staat open voor meldingen uit zowel de publieke, als de private sector.
Misstand
Van een misstand is sprake als een structureel handelen of nalaten zo ernstig of omvangrijk is dat het algemeen belang, zoals de volksgezondheid, de veiligheid of het milieu, wordt geraakt. Voorbeelden zijn fraude, corruptie en milieudelicten. Individuele kwesties of persoonlijke conflicten zijn dus geen misstanden.
Procedure
Als een werknemer een misstand meldt, dan moet de werkgever de misstand adequaat onderzoeken en, indien nodig, maatregelen treffen. Daarnaast moet de melding vertrouwelijk worden behandeld. Voordat een misstand bij het Huis kan worden gemeld, moet de werknemer de misstand bij de werkgever melden. Alleen in bijzondere gevallen kan een misstand direct bij het Huis worden gemeld.
Bescherming melder
Een werknemer die een melding doet van een misstand mag vanwege zijn melding niet worden benadeeld in zijn rechtspositie. Dit betekent bijvoorbeeld dat de werknemer vanwege de melding niet mag worden ontslagen. Ook mag een verzoek tot overplaatsing, verlof of loonsverhoging niet worden geweigerd. Deze bescherming geldt tijdens én na de behandeling van de melding. Voor een geslaagd beroep op rechtsbescherming moet de melding aan een drietal eisen voldoen:
- Er moet sprake zijn van een op redelijke gronden gebaseerd vermoeden van een misstand;
- De melding moet ‘te goeder trouw en naar behoren’ zijn gedaan; en
- De werknemer moet zorgvuldig hebben gehandeld.
Klokkenluidersregeling
Werkgevers met 50 werknemers of meer moeten op grond van de wet een klokkenluidersregeling vaststellen. In de klokkenluidersregeling moet bijvoorbeeld staan wanneer er sprake kan zijn van een misstand, bij wie werknemers een misstand intern kunnen melden, en dat de melder een adviseur kan raadplegen. De klokkenluidersregeling moet door de ondernemingsraad worden goedgekeurd.
Uiteraard helpen wij u graag bij het opstellen van zo’n regeling en bij het implementeren daarvan in uw organisatie.
