Voorstel minister van financiën
Als het aan de minister van financiën ligt, komt er een alternatief voor de VAR en de BGL. Dit zou betekenen dat vanaf 1 januari 2016 iedereen zijn of haar opdrachtovereenkomst kan laten beoordelen door de Belastingdienst. Oordeelt de Belastingdienst dat er sprake is van een opdrachtovereenkomst (en dus geen arbeidsovereenkomst), dan vervalt het risico op eventuele loonheffingen en premies achteraf. De goedgekeurde opdrachtovereenkomsten worden vervolgens vrij beschikbaar gesteld, zodat iedereen die kan gebruiken.
VAR
Sinds 2001 kan de Belastingdienst een VAR (“Verklaring Arbeidsrelatie”) verstrekken om zekerheid te verschaffen over de fiscale status van een arbeidsrelatie. Met behulp van een VAR kan een opdrachtgever beoordelen of hij al dan niet loonheffing en premies verschuldigd is voor de arbeid die de opdrachtnemer verricht. In de loop der tijd is echter steeds meer kritiek ontstaan op dit systeem. Werknemers zouden zich in tijden van werkloosheid genoodzaakt voelen om als zelfstandige aan de slag te gaan, terwijl deze ‘zelfstandigen’ in feite weinig verschillen van ‘gewone’ werknemers. In de praktijk wordt daarom ook wel van ‘schijnzelfstandigheid’ gesproken.
BGL
Om schijnzelfstandigheid te bestrijden, heeft de minister van financiën op 22 september 2014 het wetsvoorstel BGL (“Beschikking geen loonheffingen”) ingediend. Deze wet zou het aantal schijnzelfstandigen moeten verminderen. Opdrachtgevers zouden namelijk medeverantwoordelijk worden gehouden voor de juistheid van een BGL-aanvraag door de opdrachtnemer. Er was echter zowel in de politiek als in de praktijk veel weerstand tegen het wetsvoorstel. Zo zou het systeem voor opdrachtgevers een grote administratieve last met zich meebrengen en het financiële risico disproportioneel zijn.
Het alternatief: voorbeeldovereenkomsten
Op 20 april 2015 heeft de minister van financiën daarom een alternatief systeem aangekondigd. Het alternatief voor de BGL moet het bestaande systeem van de VAR vervangen. Hoewel de Eerste en Tweede Kamer zich nog over het alternatief moeten uitspreken, is het een interessante ontwikkeling. Kort gezegd houdt het alternatief in dat iedereen vanaf 1 januari 2016 opdrachtovereenkomsten kan voorleggen aan de Belastingdienst. Deze worden dan door de Belastingdienst beoordeeld op ondernemersfeiten. Goedgekeurde overeenkomsten zullen vervolgens openbaar worden gemaakt, zodat deze als voorbeeldovereenkomst door andere opdrachtgevers en opdrachtnemers kunnen worden gebruikt. Als de voorbeeldovereenkomst vervolgens correct wordt toegepast door partijen, zal over de zelfstandigheid van de zzp’er geen twijfel meer bestaan. Zowel de opdrachtgever als de opdrachtnemer zijn dan gevrijwaard van eventuele loonheffingen en premies achteraf.
