Nieuwe strenge eisen

Het komt in de beste organisaties voor: botsingen op de werkvloer. Soms gebeurt er iets waardoor de arbeidsrelatie verstoord raakt en partijen niet meer door één deur kunnen. Wat dan? Is dat een grond voor ontslag? Dat kan, maar het nieuwe ontslagrecht stelt daar wel strenge eisen aan.

Maatwerk rechters bijna onmogelijk

Werkgevers hebben moeite om te wennen aan de nieuwe eisen, terwijl rechters minder vrijheid hebben om maatwerk te leveren. Dit heeft twee belangrijke oorzaken:

• De rechter kan een arbeidsovereenkomst alleen nog ontbinden als er sprake is van een redelijke grond voor ontslag die voldoet aan alle wettelijke eisen;
• Een misslag van de werkgever kan niet meer door de rechter worden gecompenseerd met een hogere ontslagvergoeding (een aanvulling op de transitievergoeding is alleen bij hoge uitzondering mogelijk).

Vereisten ontbinding wegens verstoorde arbeidsrelatie

Uit de eerste uitspraken onder het nieuwe ontslagrecht blijkt dat rechters de arbeidsovereenkomst meestal pas ontbinden wegens een verstoorde relatie, als aan drie vereisten is voldaan:

I. De arbeidsrelatie moet ernstig verstoord zijn

Het is aan de werkgever om een verstoorde arbeidsrelatie voldoende aannemelijk te maken met bijvoorbeeld gespreksverslagen en correspondentie. Managen van het dossier is dus essentieel.

II. De oorzaak van de verstoorde arbeidsrelatie mag niet hoofdzakelijk aan de werkgever te wijten zijn

Als een werkgever zelf een verstoorde arbeidsrelatie heeft gecreëerd, dan zal de rechter de arbeidsovereenkomst in principe niet beëindigen. Ook niet onder toekenning van een hogere ontslagvergoeding aan de werknemer.

III. Herstel van de arbeidsrelatie moet in redelijkheid uitgesloten zijn

Van een goed werkgever wordt verlangd dat zij reële pogingen onderneemt om de verstoring van de arbeidsrelatie ongedaan te maken. Het ligt in dat verband voor de hand om eerst het gesprek aan te gaan. Biedt dat geen oplossing, dan kan mediation of herplaatsing in een andere passende functie (eventueel met behulp van scholing) nog soelaas bieden.

Veel afwijzingen

De uitspraken laten zien dat veel werkgevers niet snel aan al deze eisen voldoen. De rechter kan in zo’n situatie niet anders dan het ontbindingsverzoek afwijzen; er is tenslotte geen sprake van een redelijke grond voor ontslag. Voordat een ontbindingsprocedure wordt ingezet, is het dus belangrijk om het dossier van de werknemer eerst WWZ-proof te maken en alle noodzakelijke stappen te doorlopen.