Tijdelijke Wet COVID-19 Justitie en Veiligheid aangenomen: wat betekent dit voor BV’s en NV’s?

UPDATE 28-04-2020:
De Tijdelijke Wet COVID-19 Justitie en Veiligheid (de “Spoedwet”) is op 24 april 2020 gepubliceerd in het Staatsblad en daarmee in werking getreden. Voor een aantal bepalingen geldt dat deze met terugwerkende kracht gelden vanaf 16 maart 2020.

 

De Tijdelijke Wet COVID-19 Justitie en Veiligheid (de “Spoedwet”) is op 21 april 2020 aangenomen door de Eerste Kamer en treedt waarschijnlijk deze week al in werking. De Spoedwet past een aantal wetten -tijdelijk – aan in verband met de geldende coronamaatregelen. In dit artikel bespreekt Ovidius wat de Spoedwet betekent voor (het bestuur van) besloten vennootschappen en naamloze vennootschappen.

Waarom de Spoedwet?

Het houden van een algemene vergadering in corona-tijd wordt, in het kort, op twee punten door de huidige wetgeving bemoeilijkt. Zo is de consensus dat onder de huidige wetgeving een volledig digitale vergadering niet is toegestaan: er moet een fysieke vergadering plaatsvinden (al is daar enkel het bestuur aanwezig). Wellicht zou een volledig digitale vergadering kunnen worden beschouwd als ‘besluitvorming buiten vergadering’, maar dergelijke besluitvorming vereist wel de instemming van álle aandeelhouders. Dat is dus niet voor alle vennootschappen een optie. Een ander lastig punt is dat digitaal deelnemen mogelijk moet zijn gemaakt in de statuten; en dat zelfs dan de aandeelhouders niet verplicht kunnen worden om op die manier de algemene vergadering bij te wonen. Willen alle aandeelhouders komen, of in ieder geval niet thuisblijven als andere aandeelhouders wél aanwezig zijn, dan kun je dat als bestuur niet voorkomen. Tot slot gooien de eigen statuten soms roet in het eten, als daarin specifieke afspraken zijn opgenomen over de wijze waarop de algemene vergadering dient plaats te vinden.

Het is evenwel geen optie om de algemene vergadering dan maar een jaartje over te slaan. Het houden van een algemene vergadering is namelijk een wettelijke verplichting voor BV’s en NV’s. Op die algemene vergadering wordt onder meer de jaarrekening vastgesteld. Om ervoor te zorgen dat dit ook nu mogelijk blijft, verruimt en versoepelt de Spoedwet tijdelijk de wettelijke regeling, en bepaalt de Spoedwet dat andersluidende statutaire bepalingen buiten toepassing blijven.

Wat verandert de Spoedwet?

De Spoedwet verruimt tijdelijk de regels voor algemene vergaderingen van zowel de BV als de NV onder meer als volgt:

  • Het bestuur kan kiezen voor een volledig digitale aandeelhoudersvergadering. Als de oproepbrief al is uitgegaan, kan het bestuur dit bovendien nog tot 48 uur voor aanvang wijzigen.
  • Het bestuur kan bepalen dat een aandeelhouder elektronisch kan, of zelfs moet deelnemen aan, het woord voeren in, en stemmen in de algemene vergadering. Dit mag ook als daarover in de statuten niets is geregeld.

Er worden in de Spoedwet wel voorwaarden gesteld aan een digitale aandeelhoudersvergadering om de functie hiervan binnen de vennootschap te waarborgen. Zo moet de algemene vergadering elektronisch door de aandeelhouders kunnen worden gevolgd, en moeten de aandeelhouders vooraf schriftelijk vragen kunnen stellen over de onderwerpen in de oproeping. De Spoedwet verbindt aan het stellen van vragen ook een termijn, die afhankelijk is van wanneer de aandeelhouders zijn geïnformeerd dat het een digitale vergadering zou zijn. De vragen die zijn gesteld, moeten uiterlijk tijdens de algemene vergadering worden beantwoord; en die antwoorden moeten vervolgens ook toegankelijk worden gemaakt. In beginsel moet het tot slot mogelijk zijn om ook ín de algemene vergadering nog vragen te stellen.

De Spoedwet biedt het bestuur ook de mogelijkheid om de termijnen voor het opmaken van de jaarrekening en het houden van de algemene vergadering te verlengen met respectievelijk vier en vijf maanden.

Ook aan de deponeringsverplichting van het bestuur is gedacht. Als de jaarrekening niet tijdig wordt gedeponeerd, dan geldt dit namelijk als een bewijsvermoeden voor aansprakelijkheid van het bestuur op het moment dat de vennootschap failliet zou gaan. Als het bestuur echter kan aantonen dat het niet-voldoen aan die verplichting het gevolg is geweest van de gevolgen van corona, dan geldt het bewijsvermoeden niet.

Van wanneer tot wanneer is de Spoedwet van kracht?

De exacte datum waarop de Spoedwet in werking treedt, is op dit moment nog niet bekend. Naar verwachting is dat echter snel, mogelijk al deze week. Voor verschillende bepalingen uit de Spoedwet geldt dat deze met terugwerkende kracht worden ingevoerd, zodat deze van toepassing zijn op de algemene vergaderingen waarop de jaarrekening over 2019 wordt vastgesteld.

De Spoedwet zal vooralsnog gelden tot 1 september 2020* en kan dan steeds met twee maanden worden verlengd.

* De uitzondering hierop is de afwijkende bepaling over het bewijsvermoeden in faillissement. Het bewijsvermoeden ziet namelijk op de taakvervulling van het bestuur in de drie jaren voorafgaand aan het faillissement van een vennootschap. Bestuurders die de jaarrekening over 2019 niet tijdig hebben gedeponeerd, kunnen daarom niet tot 1 september 2020, maar tot 1 september 2023 een beroep doen op deze afwijkende bepaling uit de Spoedwet.